وعده‌های غذایی مدرسه، ماده حیاتی برای ترویج رژیم غذایی سالم

روز بین‌المللی وعده‌های غذایی مدرسه (1) ، در سراسر جهان 9 مارس جشن گرفته شد، این روز برای یادآوری افزایش عادات غذایی سالم برای همه کودکان از طریق سیاست‌های پایدار و ازجمله منابع غذایی که توسط کشاورزان تولید می‌شود، در نظر گرفته شده است.

به گزارش ایانا از وب‌سایت فائو، هر روز حدود 370 میلیون کودک در سراسر جهان در مدرسه از طریق وعده‌های غذایی مدرسه‌ای با سطوح گوناگون تغذیه می‌شوند. هر برنامه غذایی در جهان متفاوت است به‌عنوان مثال، لوبیا و برنج در ماداگاسکار، عدس تند در فیلیپین، شیرینی سبزی و میوه در اردن.

این در حالی است که وعده‌های غذایی مدرسه می‌تواند روی آموزش و سلامت کودکان آسیب‌پذیر، تأثیرگذار باشد. همچنین با وعده‌های غذایی مدرسه به دانش‌آموزان کمک می‌شود تا بتوانند با تمرکز بیشتری سر کلاس حاضر شوند.

در این میان، این مسئله به سود جوامع، به‌ویژه مناطق روستایی، خانواده کشاورزان و شرکت‌های کوچک و متوسط هستند؛ چرا که به‌عنوان تأمین‌کننده ​​منبع اصلی مواد غذایی سالم به‌شمار می‌روند.

از دستاوردهای روز بین‌الملی وعده غذایی مدرسه، بالا بردن آگاهی درباره ارزش وعده‌های غذایی مدرسه در سطح جهان است.

نسل کودکانی که به‌خوبی تغذیه شده‌اند

فائو معتقد است، سرمایه‌گذاری‌های جهانی روی وعده‌های غذایی مدرسه می‌تواند به نسلی از کودکان که عادت به خوردن مواد غذایی سالم و استفاده از رژیم غذایی متنوع دارند، منجر شود. در نهایت این تلاش می‌تواند در رسیدن به هدف توسعه پایدار و از بین بردن گرسنگی کمک کند.

این در حالی است که فائو از وعده‌های غذایی مدرسه در طیف وسیعی از روش‌ها حمایت می‌کند که از آن‌جمله می‌توان به پشتیبانی فنی دولت‌ها در کشاورزی پایدار، ایمنی مواد غذایی و استاندارد، حمایت از خانواده‌های کشاورزان برای برداشت مازاد به‌منظور فروش به مدارس، مقررات خرید عمومی، دستورالعمل‌های تغذیه‌ای و مواد غذایی و فعالیت‌های آموزشی تغذیه‌ای اشاره کرد.

همچنین، فائو با دولت و شرکا در بخش‌هایی مانند بهداشت، آموزش و پرورش، حمایت اجتماعی و کشاورزی برای تدوین سیاست‌های ملی جامع و مؤثر که می‌تواند از سوی دولت‌ها اجرا شود، همکاری می‌کند.

این ماه، فائو به‌طور مشترک با شرکای دیگر ازجمله برنامه جهانی غذا، چارچوب (ساختار) منبع تغذیه خانگی مدرسه ( Home-Grown School Feeding Resource Framework ) را ارائه کردند. این چارچوب از دولت‌ها از طریق تدوین فرایند سیاست، اجرا و ارزیابی برنامه وعده‌های غذایی مدرسه پشتیبانی می‌کند. همچنین این ساختار دانش و مهارت‌های فنی برای ذی‌نفعان مختلف به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده و منسجم و قابل دسترس به همراه می‌آورد.

کشاورزان در پیوند با زنجیره عرضه وعده‌های غذایی مدرسه

ازجمله کارها در این راه می‌توان به برنامه Purchase from Africans for Africa (PAA Africa) در آفریقا اشاره کرد که مدلی است از دستاوردهای برزیل در مبارزه با گرسنگی و فقر و برای کمک به ترویج محصولات کشاورزی و وعده‌های غذایی محلی مدرسه برگرفته شده است.

فائو همچنین، کمک‌های فنی به دولت‌ها برای تهیه مستقیم مواد غذایی از کشاورزان خرده‌پا برای مؤسسه‌های دولتی، مانند مدارس، ارائه می‌دهد. همچنین تیم فائو، به‌طور مستقیم با خانواده‌های کشاورزان برای دستیابی به درآمد پایدار از طریق بهبود برداشت و تکنیک‌های پس از برداشت که منجر به محصول با کیفیت و کاهش ضایعات می‌شود، کمک می‌کند.

گفتنی است، در فاز دوم برنامه، حدود 16 هزار خانوار کشاورز، قادر به فروش دوهزار و 700 تن مواد غذایی برای وعده‌های غذایی مدرسه برای حدود 37 هزار دانش‌آموز شدند.

کمک به کودکان برای انتخاب مواد غذایی سالم

مدرسه یک محیط ایده‌آل برای آموزش مهارت‌های اساسی در زمینه مواد غذایی، تغذیه و سلامت است. در بسیاری از جوامع، مدارس تنها مکانی است که در آن کودکان می‌توانند مهارت‌های مهم زندگی را یاد بگیرند.

در میان راهکارهای متعدد، ایجاد و آماده‌سازی مکانی در مدرسه برای پرورش مواد غذایی می‌تواند راهکار خوبی به‌شمار رود. همچنین همراه با وعده‌های غذایی متنوع در مدرسه و آموزش تغذیه، می‌تواند علاقه کودکان را به مصرف میوه و سبزیجات افزایش دهد. آموزش مواد غذایی غذا و تغذیه یک عنصر ضروری در پیشگیری و کنترل مشکلات بهداشتی مرتبط با رژیم غذایی است.

به همین دلیل فائو، کمک‌های فنی برای یکپارچه‌سازی آموزش مواد غذایی و تغذیه در را در برنامه درسی مدارس ابتدایی فراهم می‌کند.

همچنین فائو، از مدارس برای فراهم کردن وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها، همراه با دارا بودن مواد مغذی کافی و مناسب برای سن دانش‌آموزان، حمایت می‌کند.

مطالعه موردی: امریکای لاتین و کارائیب

در سال 2009، برنامه تغذیه مدارس بر اساس برنامه ملی تغذیه برزیل ( National School Feeding Programme of Brazil ) در امریکای لاتین و کارائیب راه‌اندازی شد. به‌طوری‌که از طریق سیاست بین بخشی و اقدامات قانونی مکانیزه، آموزش مواد غذایی و تغذیه و تشویق به خرید از خانواده کشاورزی محلی توسعه داده شد.

در سال 2013، بر اساس مطالعه در هشت کشور شرکت‌کننده همراه با 18 میلیون دانش‌آموز، نشان داد که نه‌تنها برنامه به ترویج حضور دانش‌آموزان در مدرسه و تقویت فرآیند یادگیری آنها کمک کرد، بلکه باعث شد تا درآمد کشاورزان جامعه هم افزایش یابد.

مطالعه موردی: کیپ ورد ( Cape Verde ) (2)

در کیپ ورد، برنامه وعده‌های غذایی مدرسه توسط سازمان ملل متحد در سال 1979 معرفی شد و در سال 2010 دولت این برنامه را در اختیار گرفت. از آن زمان فائو با دولت و دیگر آژانس‌های سازمان ملل برای تنوع بخشیدن وعده‌های غذایی مدارس از طریق ارتباط با کشاورزان محلی برای افزایش فرایند تهیه عرضه میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و ماهی محلی همکاری کرده است. به‌طوری‌که حدود 9 هزار دانش‌آموز مدرسه ابتدایی از این طرح بهره‌مند شدند، همچنین کشاورزان و ماهیگیران محلی هم به یک بازار مطمئن دسترسی پیدا کردند./

ترجمه: فرحناز سپهری

پی‌نوشت:

1- International School Meals Day ، روز بین‌المللی وعده‌های غذایی مدرسه، با هدف بالا بردن سطح آگاهی تغذیه خوب برای همه کودکان بدون در نظر گرفتن شرایط آنها است. از دسامبر 2010، انگلستان و ایالات متحده امریکا نمونه‌هایی از سیاست و شیوه‌ها در ترویج تغذیه سالم در مدارس را به اشتراک گذاشتند که در راستای پیدا کردن راهی برای بالا بردن آگاهی درباره اهمیت تغذیه خوب در میان کودکان و پرورش عادات غذا خوردن سالم هم در خانه و هم در مدرسه است. از زمان راه‌اندازی آن در سال 2013، درباره تأثیر وعده‌های غذایی مدرسه و سلامت آن، مطالبی را به‌منظور افزایش آگاهی معلمان و دانش‌آموزان، سیاستگزاران، آشپزان مدرسه و کسب و کارها در سراسر جهان آموزش داده است.

2- Cape Verde : کاپ ورد (دماغه سبز) کشوری است در اقیانوس اطلس شمالی و نزدیک ساحل غربی آفریقا. پایتخت آن پرایا است. از مهم‌ترین صادرات کیپ ورد می‌توان به سوخت، پوشاک، کفش و ماهی اشاره کرد. گردشگری نیز از دیگر صنایع مهم کیپ ورد به‌شمار می‌رود.