گزارش بانک جهانی از افزایش خسارت‌های بلایای طبیعی و راه‌های مقابله با آن

هر ساله بلایای طبیعی همراه با تغییرات اقلیمی و منازعات سیاسی و نظامی، بیش از 500 میلیارد دلار به اقتصاد جهانی خسارت می‌زند.

به گزارش ایانا از بانک جهانی ، در حال حاضر 20 میلیون نفر از مردم در سراسر آفریقا و خاورمیانه بر اثر خشکسالی‌های طولانی مدت با قحطی روبرو هستند. برخی از کشورها از جمله سومالی، سودان جنوبی و یمن علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با بلایای طبیعی پی در پی و تغییرات اقلیمی، در ویژگی دیگری هم اشتراک دارند و آن اوضاع بی‌ثبات سیاسی بر اثر جنگ‌های طولانی مدت است.

بلایایی اینچنینی، می‌تواند هر کشوری را به زانو درآورد و دستاوردهای به سختی به دست آمده در مسیر توسعه را نابود کند. برای جلوگیری از این نابودی - خواه اجتماعی و خواه اقتصادی- باید پیش از وقوع چنین فجایعی، یک سازوکار موثر برای احیای اوضاع نابسامان، در دسترس باشد. چنین سازوکاری حتی برای کشورهای جنگ زده اهمیت بیشتری دارد؛ این موضوع، محور سومین کنفرانس بازسازی جهانی است که از 6 تا 8 ژوئن همزمان با نشست European Development Days 2017 در بروکسل بلژیک برگزار شد.

سیریل مولر معاون اروپا و آسیای مرکزی دبیر کل بانک جهانی می‌گوید : " آماده کردن کشورها برای مقابله با ریسک و بازسازی بهتر پس از وقوع بلایا و جنگ، هدف اصلی برنامه توسعه پایدار بانک جهانی است. کنفرانس جهانی بازسازی، برای بانک جهانی رویداد مهمی برای تقویت برنامه‌های معطوف به موقعیت‌های بحرانی و تقویت سیستم بازیابی پیش از وقوع یک فاجعه به شمار می‌رود " .

اتیوپی نمونه‌ای از برنامه بازسازی پس از بحران

اتیوپی کشوری که با خشکسالی بیگانه نیست، اکنون اهمیت پیش آمادگی را درک کرده و برای مبارزه با قحطی پیش از وقوع آن برنامه دارد. دولت این کشور که از خشکسالی‌های گذشته درس‌های بسیار آموخته، با کمک بانک جهانی، در کنار سایر راهکارها، یکی از بزرگترین برنامه‌های شبکه امنیتی را در سطح جهان تدارک دیده و می‌تواند در زمان وقوع بحران به سرعت پوشش خود را گسترده سازد و حتی فقیرترین شهروندان خود را تحت حمایت قرار دهد.

بازیگران عرصه توسعه از جمله برنامه جهانی کمک به کاهش بلایا و بازسازی ( GFDRR ) وابسته به بانک جهانی، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، با پایبندی به اصل عمل در زمان وقوع فجایع و بازسازی پس از جنگ، در سال 2011 کنفرانس جهانی بازسازی ( WRC ) را پایه‌ریزی کردند. دولت‌های تحت حمایت بانک جهانی به طور فزاینده‌ای درک می‌کنند که سرمایه‌گذاری در بازسازی اوضاع، آنها را قادر می‌سازد که آینده را بهتر بسازند.

از زمان تشکیل نخستین میزگردها، تغییر رویکردی در نگرش جامعه جهانی از جمله GFDRR و بانک جهانی نسبت به مساله بازسازی رخ داده است. اکنون دولت‌ها به جای تمرکز صرف بر بازسازی، برای کاهش خطر فجایع، برنامه‌ریزی بلند مدت می‌کنند.

دومین کنفرانس WRC با تقویت این رویکرد، کمک کرد که به بازسازی پایدار و برنامه " بازسازی بهتر " سندی برای کاهش نقاط ضعف برنامه‌ها، توجه هوشمندانه‌تری بشود.

سامه وهبه، مدیر برنامه توسعه شهری و منطقه‌ای، مدیریت خطرات فاجعه و مقاوم سازی بانک جهانی، می‌گوید: " حساسیت اوضاع در بسیاری نقاط جهان به شدت رو به وخامت است و تاثیر بلایای ناشی از مخاطرات طبیعی به لحاظ بزرگی و شدت رو به فزونی است. از سال 2012 تا 2014، وقوع 99 فاجعه، 326 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داد. هزینه های ناشی از آسیب های جسمی در فجایع، در حال افزایش است و از 20 میلیارد دلار تخمینی در دهه 1990 به حدود سالانه 100 میلیارد دلار در دهه نخست قرن حاضر رسیده است " .

وهبه می‌افزاید: " کنفرانس جهانی بازسازی، فراخوانی برای کسب پیش آمادگی برای بازسازی شرایط پس از وقوع فاجعه و بحران به‌ویژه در کشورهای آسیب‌پذیر و دعوت به بالابردن توانایی‌ها در مقابله با خطرات و نجات جان انسان‌ها و تامین معیشیت آنان و کاهش تاثیرات منفی اقتصادی است. بانک جهانی و GFDRR خود را متعهد به حمایت از کشورهای در کانون خطر می‌دانند " .

بانک جهانی در کنار شرکایی مثل اتحادیه اروپا و برنامه توسعه سازمان ملل ( UNDP )، در بیش از 40 کشور که 26 مورد از آنها جزء کشورهای آسیب پذیر هستند، نیازهای پس از وقوع فاجعه را ارزیابی کرده است که گام بنیادین مهمی در درک چگونگی عملی ساختن برنامه‌های بازسازی است. سال گذشته، برنامه جهانی کمک به کاهش بلایا و بازسازی، GFDRR به تنهایی، به فعالیت‌های مقاوم سازی در 17 کشور آسیب دیده و جنگ زده از طریق 35 مورد کمک مالی به ارزش 29 میلیون دلار کمک کرد.

جامعه بین‌المللی، سومین کنفرانس جهانی بازسازی ( WRC3 ) را فراخوانی برای احیای اقتصادی و اجتماعی می‌داند تا کشورها را در برابر فجایع مقاوم تر سازد. تلاش‌هایی مانند این در مرکز توجه سومین کنفرانس جهانی بازسازی است که بیش از 500 فعال از سراسر جهان را گرد آورده تا انعطاف‌پذیری کشورها را در مواجهه با فجایع افزایش دهد. همچون سال‌های گذشته هدف این کنفرانس، درس گرفتن از گذشته برای استفاده در کار بازآفرینی در آینده است. امسال بسیاری از آن درس‌ها به طور آنلاین در پلتفرم Recovery Hub به اشتراک گذاشته شده است. این ابزار تعاملی آنلاین میزبان اسناد آموزشی از پنج حوزه است که ایده‌های جدید خود را از کارهای بازسازی در گذشته به اشتراک گذاشته‌اند.

به علاوه، WRC3 فرصتی را برای بحث درباره نمونه جدید دستورالعمل محلی بازسازی پس از فاجعه فراهم می‌کند که قصد دارد به دولت‌های محلی کمک کند بستر لازم برای احیا را پیش از وقوع فاجعه فراهم کنند. این راهنما که از تجربه‌های گذشتة کشورهایی مثل هند، کلمبیا و صربستان استفاده می‌کند بر اساس خروجی نهایی شرکت‌کنندگان در این کنفرانس ارزیابی دقیق‌تری خواهد شد.

این ابزارها به منزله منابع مهمی از دانش به کار می‌روند؛ به‌ویژه از آنجا که جامعه بین‌المللی همچنان در پی دریافتن این امر است که چگونه کار بازسازی با موفقیت بیشتری می‌تواند انجام بگیرد و اینکه چگونه فجایع -چه بزرگ و چه کوچک- در بلند مدت بر کشورها تاثیر می‌گذارند.

مولر تاکید می‌کند: " فاجعه در هر ابعادی که باشد بر مردم قربانی، اثر مخربی خواهد داشت. اما اکنون همچنین لحظه اصلاح فرآیندها و اموری است که باعث ایجاد ضعف و نقص شده‌اند تا به این ترتیب کار بازسازی بهتر از قبل انجام شود و در نهایت، آینده‌ای پایدارتر ساخته شود."/

ترجمه: محسن حدادی

L-960320-02