سازمان دامپزشکی: بروکراسی اداری اجازه نداد

خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) - وحید زندی‌فخر:

طبق مناقصه‌ای که سازمان دامپزشکی برای خرید واکسن تب‌برفکی منتشر کرده، زمان کافی برای واردکنندگان این محصول وجود ندارد و این تنگناهای زمانی، به چالشی برای شرکت‌های تأمین‌کننده واکسن تبدیل شده است.

مدیر کل بهداشت و مبارزه با بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور، در آخرین مصاحبه خود از کمبود واکسن تب‌برفکی گفته و اعلام کرده بود که فاز بهاری واکسیناسیون در خصوص این بیماری به‌طور کامل صورت نگرفته است. این در حالی است که طبق توافقات انجام شده، قرار بود مؤسسه واکسن و سرم‌سازی رازی به همراه شرکت روناک، از 15 بهمن سال گذشته، هفته‌ای 400 هزار دز از این واکسن را در اختیار سازمان دامپزشکی قرار دهند تا عملیات واکسیناسیون طبق روال انجام شود. حال بنا به هر دلیلی، این اتفاق نیفتاد و آنها نتوانستند واکسن مورد نیاز کشور را در مدت اعلام شده تولید کنند. ضمن اینکه قرار بود در سال جاری، یک میلیون دز از این واکسن با پایه روغنی تولید و به سازمان دامپزشکی تحویل داده شود. با این حال، دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های سازمان دامپزشکی کشور، به خوبی وظیفه خود را عملی کرده و تعداد کانون‌های بیماری را از دوهزار و 700 در سال گذشته به 270 کانون تقلیل داده است.

دور بعدی واکسیناسیون تب‌برفکی اما از 15 شهریور آغاز و تا 30 مهرماه ادامه خواهد داشت، حال مشکل اینجاست که مقدار واکسن موجود، کفاف نیاز این دوره را نداده و سازمان دامپزشکی بنا به وظیفه‌ای که دارد، برای خرید پنج میلیون دز از این واکسن، مناقصه‌ای ترتیب داده تا این مهم توسط شرکت‌های بخش خصوصی انجام گیرد. این در حالی است که آگهی مناقصه در روز چهارشنبه مورخ 18 همین ماه در روزنامه کیهان به چاپ رسیده است. طبق این آگهی، آخرین مهلت دریافت اسناد مناقصه، تا پایان وقت اداری روز دوشنبه 23 مردادماه و آخرین مهلت تحویل پیشنهادات مناقصه، تا ساعت 9 صبح روز شنبه مورخ 4 شهریور ماه است.

با احتساب روزهای پنج‌شنبه و جمعه که روز کاری محسوب نمی‌شود، متقاضیان تنها سه روز برای دریافت اسناد و هفت روز برای تحویل اسناد فرصت دارند. گذشته از اینها در اسناد مناقصه، تاریخ تحویل واکسن، 15 شهریور اعلام شده که تنها 9 روز مهلت در اختیار واردکننده خواهد بود. با توجه به اینکه تولیدکنندگان داخلی از عهده تأمین واکسن برنیامدند، به ناچار باید از واردت کمک گرفت. این در حالی است که در خوشبینانه‌ترین حالت، دریافت مجوز از سازمان دامپزشکی، دریافت سهمیه ارز مبادله‌ای، ثبت شفارش بازرگانی و حمل و ترخیص کالا از گمرک، حداقل دو تا سه ماه زمان نیاز است. به عبارتی واردکننده باید عملیاتی را که در عرض چند ماه طبق بروکراسی‌های اداری انجام می‌شود، در 9 روز به اتمام برساند. در غیر این صورت به ازای هر روز تاخیر در تحویل دارو، حدود یک میلیون تومان جریمه خواهد شد. ضمن اینکه سازمان به عنوان وجه تضمین، 332 میلیون تومان از متقاضی دریافت می‌کند و معلوم نیست که مبنای محاسبه چنین عددی به چه طریق انجام گرفته است؟

طبق ماده چهار قرارداد، خریدار حق تغییر در اندازه سفارش تا میزان 25 درصد را دارد. در صورتی که تغییر در میزان سفارش، حداقل باید سه ماه قبل از تحویل یا سفارش کالا به صورت کتبی به فروشنده اعلام شود.

اما باید توجه داشت که شرکت واردکننده‌ای که قرار است در این مناقصه پیروز شود، باید از قبل ثبت شده و برای واردات نوع واکسنی که سازمان دامپزشکی متقاضی آن است، گواهی مورد نظر را داشته باشد. زیرا درخواست سازمان دامپزشکی، واردات واکسن چهار سویه تب‌برفکی است که دز حفاظت‌کننده آن بالاتر از شش پی.دی.فیفتی است. این در حالی است که تنها دو شرکت در ایران به طور قانونی گواهی ثبت برای واردات واکسن تب‌برفکی را در اختیار دارند که آنها نیز به نوعی با چالش همراه هستند. شرکت "برلیانت" که یک برند هندی است و تنها شرکتی است که واکسن چهار سویه را به ثبت رسانده، اما گواهی صادر شده برای آن، مشروط بر انتقال تکنولوژی تولید به ایران بوده که هنوز عملی نشده است.

دومین شرکت، مریال نام دارد که بیش از 10 سال مشکل تب‌برفکی در ایران را تاحدودی مرتفع کرده است، اما مشکلی که متوجه آن می‌شود این است که اکنون در دنیا شرکتی به این نام وجود ندارد. زیرا شرکت بزرگ "بوهرینگر" این برند را خرید. بنابراین گواهی ثبت آن در ایران باید به بوهرینگر تغییر نام دهد تا از لحاظ قانونی اعتبار داشته باشد. گذشته از اینها مریال، واکسن‌های سه سویه دارد که مورد نظر دامپزشکی نیست. بنابراین به نظر می‌رسد شرایط مناقصه تا حدودی به نفع شرکت برلیانت باشد؛ همان برندی که سال گذشته حجم قابل توجهی از واکسن خود را به ایران فرستاد. در حالی که در شرایط عمومی مناقصه آمده است: "ارائه پیشنهاد برای هر گروه کالا حداقل از سوی دو مناقصه‌گر در این مناقصه الزامی است. در غیر این صورت، فرایند مناقصه جهت آن کالا تجدید خواهد شد."

به کانال ایانا در تلگرام بپیوندید

اگرچه شرایط مناقصه کمی چالش‌برانگیز بوده و با توجه به زمان در نظر گرفته شده برای آن، تأمین پنج میلیون دز واکسن، تقریبا غیرممکن است، اما تا امروز دو شرکت داخلی و پنج نماینده شرکت خارجی در مناقصه شرکت کرده و منتظرند تا روز بازگشایی پاکت‌ها فرابرسد.

البته نباید از نظر دور داشت که این مناقصه، اولویت را به تولیدکنندگان داخلی داده و آن را بر واردات واکسن ترجیح داده است.

معاون دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی در این ارتباط به ایانا گفت: این دفتر بسیار زودتر از اینها اعلام کرده بود که برای 15 شهریور، واکسن تب‌برفکی نیاز دارد، اما به دلیل تعلل صورت گرفته در بخش تدارکات سازمان و همچنین بروکراسی‌های اداری، این موضوع در چند مرحله عقب افتاد تا اینکه سازمان مجبور به برگزاری مناقصه در این تاریخ شد.

کریم امیری، با اشاره به اینکه تولید داخلی در حال حاضر جوابگوی نیاز واکسن تب‌برفکی نیست، افزود: اگرچه قرار بود از 15 بهمن سال گذشته، روناک و مؤسسه رازی، هفته‌ای 400 هزار دز از این واکسن را در اختیار سازمان قرار دهند، اما از آن زمان تاکنون هفته‌ای 300 هزار دز از طرف آنها تحویل داده شده و بنابراین در هر هفته 100 هزار دز واکسن کمتر به دست سازمان دامپزشکی می‌رسید.

به گفته وی، با توجه به کانون‌های تب‌برفکی موجود در کشور، این مقدار نیز به مرور زمان مصرف شد و تقریبا ذخیره‌ای در انبارها وجود ندارد. به همین دلیل تأمین واکسن در تاریخ اعلام شده ضروری است. در حالی که بروکراسی‌های اداری هم از طرف سازمان و هم از طرف مؤسسه رازی، مانع از اعلام به موقع مناقصه شد.

امیری معتقد است، بعید به نظر می‌رسد شرکتی بتواند با توجه به تاریخ گفته شده، واکسن از خارج وارد کند؛ مگر اینکه از قبل این مقدار را در انبارهای خود داشته باشد و در طول مدت مشخص شده، تاییدیه‌های آن را از سازمان دامپزشکی اخذ کند. وگرنه اگر شرکتی بخواهد در این بازه زمانی به دنبال بازگشایی ال‌سی و اقدامات وارداتی باشد، ممکن نیست بتواند کاری از پیش ببرد.

معاون دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی، تاکید کرد: هیچ رانتی در این میان برای شرکتی خاص نبوده و تنها عامل برگزاری مناقصه در چنین تاریخی، همانطور که گفته شد تعلل در بروکراسی‌های اداری است. بنابراین تقاضای دامپزشکی مبنی بر خرید واکسن چهارسویه تب‌برفکی، پایه علمی دارد و تنها برای کنترل بیماری صورت می‌گیرد نه نوع شرکت یا برندی ویژه.

این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چرا در مناقصه، اولویت را به تولیدکنندگان داخلی داده در صورتی که تنها مؤسسه رازی و شرکت روناک، قادر به تولید هستند، گفت: به این دلیل که مؤسسه رازی برای تأمین واکسن تا قبل از 15 شهریور، اعلام آمادگی کرده و سازمان نیز به همین دلیل، بند مورد نظر را به مناقصه افزود. البته شرکت پسوک هم توانایی تولید دارد، اما خط آن از مهرماه آغاز خواهد شد و سازمان نمی‌تواند تا آن زمان منتظر بماند./

V-960525-04