اصلاح نژاد گروهی گوسفند افشاری با مشارکت بهره برداران محلی

به گزارش ایانا به نقل از روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سونیا زکی زاده با اشاره به اجرای طرح اصلاح نژاد گروهی گوسفند افشاری از سال 1396 توسط محققان علوم دامی گفت: نتایج به دست آمده پس از 4 نسل نشان داد که مجموع وزن بره‌های شیرگیری شده به ازای هر میش به طور میانگین 2.35 کیلوگرم افزایش داشته است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور افزود: به دست آوردن گله‌هایی دارای انساب و شجره‌نامه مشخص و بهبود صفات تولید مثلی از دیگر دستاوردهای این طرح به شمار می رود.

زکی زاده با بیان اینکه اصلاح نژاد دام مجموعه پیچیده‌ای از وظایفی است که به سطح بالایی از سازماندهی و پیچیدگی فنی نیاز دارد عنوان کرد: در اصلاح‌نژاد گروهی گوسفند افشاری، از ظرفیت بهره‌برداران محلی استان زنجان استفاده شد. مشارکت گله‌داران در رکوردبرداری و ثبت داده‌های دام‌هایی که در اختیار دارند، توانست در پیشبرد اهداف اصلاح‌نژادی و تجزیه و تحلیل‌های ژنتیکی به متخصصان اصلاح‌نژاد یاری رساند.

وی در توضیح چگونگی اجرای این طرح گفت: ابتدا 15 گله شاخص و برتر تحت سامانه روستایی انتخاب، و تعداد 750 راس گوسفند شامل 705 میش و 45 قوچ که از نظر دامدار محلی بهترین عملکرد را در گله‌ها داشتند، برای تشکیل نسل پایه و هسته اولیه در نظر گرفته شدند. اتصال ژنتیکی بین گله‌های منتخب با استفاده از 45 قوچ منتخب، ایجاد و جفت‌گیری‌ها به صورت کنترل شده پیش رفت.

این عضو هیات علمی ادامه داد: صفات مورد بررسی شامل وزن بدن در مراحل مختلف رشد، صفات تولید مثلی میش‌ها و نرخ زنده‌مانی و بره‌زایی به صورت مداوم و دقیق توسط خود دامدار، اندازه‌گیری و ثبت شد. با توجه به صعب‌العبور بودن برخی مناطق روستایی و کمبود نیروی متخصص برای رکوردگیری، استفاده از پتانسیل روستاییان در ثبت مشخصات دام‌های انتخاب شده، راهکار مناسبی در راستای رسیدن به نتیجه است.

زکی زاده با اشاره به شعار سال مبنی بر جهش تولید با مشارکت مردم گفت: برگزاری کلاس‌های توجیهی قبل از اجرای طرح و طراحی فرم‌های ویژه ثبت رکورد برای بهره‌برداران، از مهمترین زیرساخت‌هایی بود که در راستای دستیابی به اهداف تعیین شده اجرا شد. بدیهی است همکاری روستاییان در جریان انجام پروژه نقش بارزی داشت.

وی تعداد حیوانات رکوردبرداری شده توسط بهره‌برداران و قابل تجزیه و تحلیل را حدود 2 هزار راس دانست و تاکید کرد: لازم است طرح اصلاح‌نژاد گروهی گوسفند افشاری با مشارکت بهره‌برداران ادامه داشته باشد تا ثبت رکورد و تشکیل انساب مورد اعتماد برای این نژاد ارزشمند گوسفند بومی پایدار بماند. در همین راستا طرح‌های مشابهی برای گوسفند نژاد سنجابی در استان کرمانشاه، نژاد شال در قزوین، گوسفند مغانی در اردبیل و چند استان دیگر در حال انجام است.

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور ادامه داد: اصلاح نژاد گروهی با مشارکت بهره‌برداران خرد محلی در کشورهایی مانند لیبی، تانزانیا و اتیوپی نیز انجام شده که به نتایج قابل قبولی نیز رسیده است. طرح مذکور در ایران، برای نخستین بار اجرا شد که به افزایش مجموع وزن بره‌های از شیرگیری شده به ازای هر میش انجامید.