در دولت سیزدهم و در زمان وزارت نیکبخت محقق شد:
بلوغ صنعت تولید تخم‌مرغ
مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان تخم‌مرغ از بلوغ صنعت تولید تخم‌مرغ کشور در دولت سیزدهم در اثر اعتماد به بخش خصوصی و اتحادیه به‌عنوان تشکل بالاسری سخن گفت.
به گزارش خبرنگار ایانا، صنعت تولید تخم‌مرغ کشور طی دو تا سه سال اخیر رشد فراوانی را تجربه کرده است. به اذعان جمع قابل‌ملاحظه‌ای از کارشناسان و مسئولین کشور، عامل این رشد اعتماد و اعتقاد دستگاه حاکم در قالب وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم به تشکل بالاسری این صنف در مدیریت تولید، بازار و صادرات تخم‌مرغ اتفاق افتاده است. دراین‌ارتباط با محمد مرادی، مدیرعامل اتحادیه تولیدکنندگان مرغ تخم‌گذار میهن به گفت‌وگو نشستیم:
خبرنگار ایانا: طی سه سال گذشته بر صنعت تخم‌مرغ کشور چه گذشت؟
مرادی: آنچه در دو تا سه سال گذشته بر صنعت مرغ تخم‌گذار کشور گذشته است متأثر از نوسانات و اتفاقات عمومی کشور بود و خیلی زود اثر خود را در صنعت ما نیز نشان می‌داد. ما تا سال ۹۹ معمولاً هرسال و یا یک سال در میان در زمان پیک مصرف و یا برای تأمین ذخایر استراتژیک، به واردات تخم‌مرغ‌هایی نیاز پیدا می‌کردیم که ازنظر کیفی قابل‌مقایسه با محصولات داخلی نبودند. الباقی سال نیز با نقطه سربه‌سر و با عدم رضایت تولیدکننده و مصرف‌کننده همراه بوده است.
در دولت سیزدهم در وهله اول به معنای واقعی مدیریت صنعت تخم‌مرغ کشور توسط شورای قیمت‌گذاری متشکل از سه وزارتخانه و سازمان برنامه‌وبودجه به اتحادیه واگذار، و متناسب با همین واگذاری وظایف ما در اتحادیه بیشتر شد.
ما با همکاری مجموعه وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌ریزی تولید را جوری انجام دادیم که هم در حوزه تنظیم بازار مانند سال‌های قبل گرفتار واردات و نارضایتی عمومی نباشیم؛ و هم بتوانیم صادراتی که جسته‌وگریخته در سال‌های مختلف داشتیم را نظم و نظام دهیم که درنهایت نتایج آن در سال ۱۴۰۱ دیدیم.
در سال ۱۴۰۲ این نوع عملکرد به بلوغ کامل خود رسید و منتج به طی روند رو به رشد صنعت تولید تخم‌مرغ کشور شد و تولید کشور از حدود ۹۰۰ هزار تن در سال ۹۹ به چیزی در حدود یک‌میلیون و سیصد هزار تن در پایان سال ۱۴۰۲ افزایش پیدا کرد. من بعید می‌دانم که هیچ بخشی در کشاورزی چنین رشدی را طی چند سال اخیر تجربه کرده باشد.
از سوی دیگر بازارهای صادراتی ما از چند کشور محدود به اکثریت قریب به‌اتفاق کشورهای هم‌مرز و کشورهای غیر هم‌مرزی مانند سوریه توسعه پیدا کرد و در ادامه این روند، برنامه‌ریزی‌ها و اقداماتی برای افزودن کشور روسیه به این بازار صادراتی در دست انجام است.
برنامه صنعت تخم‌مرغ برای افزایش تولید و صادرات در سال جاری چیست؟
در سال ۱۴۰۳ مطابق برنامه هفتم توسعه، جهش تولید قطعاً محقق خواهد شد. هدف ما در وهله اول تنظیم استمرار و پایداری تولید داخل است که به بسیاری از عوامل بستگی دارد. در مرحله اول تولید ما چیزی در حدود ۶۰ تا ۷۰ هزار تن نسبت به سال ۱۴۰۲ اضافه خواهد شد؛ اما میزان صادرات ما بر اساس تغییر در سرانه مصرف تخم‌مرغ در کشور برنامه‌ریزی می‌شود. پیش‌بینی ما این است که صادرات سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته ۱۰ درصد پیشی بگیرد.
سرانه مصرف تخم‌مرغ نیز تغییر قابل‌توجهی داشته است و ما از متوسط مصرف ده و نیم کیلوگرم به چهارده و نیم کیلوگرم رسیده‌ایم که در مقایسه با متوسط جهانی حدود ۴ کیلوگرم بالاتر بوده و نسبت به کشورهای بسیار توسعه‌یافته، حدود ۲ تا ۳ کیلوگرم جای افزایش داریم. البته ازآنجاکه در دنیا تخم‌مرغ را به‌عنوان یک کالای کاملاً سلامت شناخته است، حتی کشورهای کاملاً توسعه‌یافته نیز برنامه‌ریزی خود را بر اساس افزایش سرانه مصرف تخم‌مرغ گذاشتند.
چه اقداماتی در جهت رفع وابستگی صنعت طیور کشور به واردات انجام‌شده و یا در دست انجام است؟
در بخش ما نسبت به گذشته وابستگی کشور در بسیاری از نهاده‌های دامپزشکی مانند داروها و واکسن‌ها با پیشرفت‌های چشمگیر ایران، کاهش قابل‌توجهی داشته است و امروز بسیاری از نهادهای دامپزشکی صنعت طیور را وارد نمی‌کنیم.
کشور کارهایی برای کاهش مصرف نهاده‌های وارداتی خوراک در صنعت طیور و جایگزینی نهاده‌های مصرفی با گیاهان کم آب بر قابل‌کشت در جغرافیای ایران انجام داده است؛ ولی درنهایت ازآنجایی‌که طیور صنعتی باید از اقلام باکیفیت و جیره تعریف‌شده استفاده کنند، نیاز به واردات وجود دارد که این به معنای وابستگی صنعت طیور نیست. قرار نیست تمام کشورهای دنیا در تولید تک‌تک محصولات ۱۰۰ صد در صد خودکفا باشند.
از سوی دیگر ما بسیاری از محصولات خود را به کشورهای دیگر صادر می‌کنیم. در کنار صادرات تخم‌مرغ، امروزه تأسیسات و تجهیزات صنعت طیور تولیدشده در ایران در بسیاری به کشورهای دنیا صادر می‌شود و این کشورها به تولیدات ما وابسته هستند. این در حالی است که در سال‌های گذشته تجهیزات ما به‌صورت کامل از کشورهایی مانند ترکیه یا ایتالیا وارد می‌شدند.
عملکرد دولت سیزدهم را در ارتباط با حوزه فعالیت خود چطور ارزیابی می‌کنید؟
همه ما اعتقادداریم که بخش خصوصی چابک‌تر از بخش دولتی است و وظایف باید به بخش خصوصی واگذار شود. اگر فعل، فعل خواستن باشد، اینکه این وظایف با چه سرعتی، چگونه و در چه زمانی واگذار شود و اعتماد به تشکل‌ها برای این واگذاری چگونه جلب شود نقطه عطفی است که دولت‌ها می‌توانند آن را تسریع ببخشند یا مشکلات را برطرف کنند. زمانی در دولت سیزدهم این فعل خواستن صرف شد. اعلام آمادگی‌ها انجام شد و زمانی که در سال ۱۴۰۰ این واگذاری به معنای واقعی و با مسئولیت به عهده گرفتن سه وزارتخانه و سازمان برنامه‌وبودجه و اعتماد به یک تشکل محقق شد؛ بازخورد و بهره‌وری بهتری داشته است که می‌تواند به سایر بخش‌های نیز تعمیم پیدا کند. همه هدف بر این باشد که اگر در راستای اعتماد و واگذاری انجام‌شده مشکلی ایجاد شد، صورت‌مسئله پاک نشود و در جهت کمک و بهبود این واگذاری تلاش شود.
وزارت نیکبخت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آنچه ما شاهد بودیم این است که وزیر جهاد کشاورزی هر شخصی که باشد، به‌تنهایی کارها را پیش نمی‌برد و در مقام مثال به‌عنوان مربی یک تیم باید با ایجاد هماهنگی‌های لازم، بهترین نتیجه ممکن را حاصل کند. به نظر من و به نظر بخش قابل‌توجهی از فعالان صنف من، ایدئال‌ترین و بهترین هماهنگی را امروز در وزارت جهاد کشاورزی تحت وزارت نیکبخت در حوزه بازرگانی تجارت خارجی، معاونت‌های تولیدی، زراعی و امور دام با تمام تضارب افکاری که در افراد مختلف وجود داشته است شاهد هستیم.
باوجوداینکه زمان زیادی از وزارت نیکبخت نمی‌گذرد، نتایج کوتاه‌مدت قابل‌ملاحظه‌ای حاصل شد که البته بخشی از این دستاوردها ریشه در تلاش‌های وزرای پیشین جهاد کشاورزی دولت داشته است که پیش‌زمینه‌ها و اعتمادسازی‌ها انجام شد و در زمان وزارت نیکبخت به بار نشست. وزیر جهاد کشاورزی ما امروز عملکردی واقعاً عالی دارد. ایشان هر هفته بخش خصوصی را ملاقات می‌کنند و بدون استثنا برای شنیدن صدای فعالان بخش خصوصی زمان می‌گذارند. مجموعه جهاد کشاورزی در همه ارکان به نظر من نمره بسیار خوبی گرفته است.
در بخش گله‌های مولد و مدیریت آن‌ها معاونت تولیدات دامی مانند معاونت بازرگانی و تجارت وزارتخانه فوق‌العاده عمل کردند.
ما سال گذشته در همین زمان واقعاً برای فردای تأمین نهاده موجود برای حفظ حیات موجودات زنده‌ای که کارخانه تولید ما هستند؛ لنگ بودیم و کاسه چه کنم به دست می‌گرفتیم. ولی امروز با همین عملکرد، ما نه‌تنها برای نهاده‌های فردا، بلکه تا چند ۵ ماه آینده نیز آسودگی خیال پیداکرده‌ایم و این استرس از تولیدکنندگان بخش گرفته‌شده است. این بسیار ارزشمند است که تولیدکننده به سمتی هدایت شود که دغدغه‌اش فقط دغدغه تولید باشد.
خواسته شما از وزارت جهاد کشاورزی چیست؟
در حال حاضر نه ما و نه بخش دولتی، اعتقاد به عبارتی تحت عنوان «قیمت مصوب» نداریم و آن را از مکالمات و مکاتبات خود حذف کرده‌ایم. ولی انتظار ما به‌عنوان انتظار مشترک با سایر همکاران ما در بخش‌های دیگر تولید دام و طیور این است که بهای تمام‌شده تولیدکننده به‌عنوان یک متر و معیار محاسبه و اعلام شود. این به معنای قیمت مصوب عرضه نیست؛ و به‌هرحال قیمت را عرضه و تقاضا مشخص می‌کند. ولی با در اختیار داشتن بهای تمام‌شده به‌عنوان متر و معیار برای تولیدکننده و ناظر، تولیدکننده می‌تواند در جهت افزایش بهره‌وری و بهبود ضریب، تولید خود را هدایت کند؛ و این بلاتکلیفی که در حال حاضر در تنظیم بازار کشور وجود دارد که وزارت جهاد کشاورزی یکی از ارکان آن است مرتفع شده و به کارنامه درخشان وزارت جهاد کشاورزی اضافه شود.
خبرنگار: شبنم مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید