جزئیات شیوع، مقابله و درمان آبله میمونی

سید رضا بنی هاشمی

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی

 آبله میمونی یک عفونت ویروسی است که در درجه اول انسان و حیوانات را تحت تاثیر قرار می‌دهد که متعلق به گروهی از ویروس‌های طبقه‌بندی شده به عنوان “جنس Orthopoxvirus” است. این ویروس‌ها معمولاً باعث بیماری‌هایی شبیه به آبله می‌شوند که شامل بثورات با برآمدگی‌ها یا تاول‌های روی پوست است و برجستگی‌ها اغلب با مایع یا چرک پر می‌شوند و در نهایت می‌توانند پوسته شوند و بهبود پیدا کنند.

ویروس mpox از طریق تماس نزدیک با حیوان یا فرد آلوده به انسان منتقل می‌شود و انتقال از حیوان به انسان معمولاً از طریق نیش، خراش یا تماس مستقیم با خون، مایعات بدن یا زخم حیوان آلوده اتفاق می‌افتد.

این ویروس از طریق تماس مستقیم با ضایعات پوستی، مایعات بدن یا قطرات تنفسی فرد مبتلا، تماس طولانی مدت چهره به چهره با فرد مبتلا، دست زدن به اشیاء آلوده، مانند رختخواب یا لباس‌هایی که با مواد عفونی در تماس بوده‌اند (اگرچه این روش نادری از انتقال است)، پوست شکسته و دستگاه تنفسی یا غشاهای مخاطی (شامل چشم، بینی و دهان) وارد بدن می‌شود.

 تب، سردرد، دردهای عضلانی و بثورات متمایز که می‌تواند روی صورت، دست‌ها، پاها و سایر قسمت‌های بدن ظاهر شود را از علائم این بیماری هستند و بثورات در نهایت قبل از بهبودی، جوش‌ها و دلمه‌ها را تشکیل می‌دهند.

 به طور کلی، عفونت می‌تواند ۲ تا ۴ هفته طول بکشد و ظهور علائم پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ممکن است 3 تا 21 روز طول بکشد، با این حال، فرد می‌تواند یک تا چهار روز قبل از ظهور، علائم بیماری را به دیگران منتقل کند.ویروس آبله میمونی را می‌توان با آزمایش نمونه‌ای از مایع پاک شده از بثورات شناسایی کرد.

سازمان جهانی بهداشت، mpox را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی (PHEIC) اعلام کرد که بالاترین سطح هشدار آن به دلیل یافتن نوع جدیدی از mpox و گزارش موارد ابتلا برای اولین بار در چندین کشور، مانند کنیا و رواندا است.

هفته گذشته، CDC آفریقا گزارش داد که آبله میمونی اکنون در حداقل 13 کشور آفریقایی شناسایی شده است که در همین راستا آژانس اعلام کرد موارد ابتلا در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 160 درصد، و مرگ و میرها 19 درصد افزایش یافته است.

 تاکنون بیش از 96 درصد موارد در کنگو گزارش شده است. کنگو جایی است که در اوایل سال جاری دانشمندان شکل جدیدی از این ویروس را پیدا کردند که علائم و ضایعات خفیف‌تری را در اندام تناسلی ایجاد می‌کند و این امر تشخیص را سخت‌تر می‌کند، به این معنی که ممکن است افراد بدون اینکه بدانند آلوده شده‌اند، آن را به دیگران منتقل کنند.

مواردی از شیوع نوع جدید کلاد، هنوز در خارج از آفریقا گزارش نشده است. در حالی که موارد خفیف می‌توانند خود به خود برطرف شوند، هیچ درمان یا واکسن تایید شده‌ای به طور خاص برای آبله میمونی وجود ندارد.

 داروی ضد ویروسی tecovirimat (TPOXX) که در اصل برای آبله بود، برای درمان آبله میمونی در حال مطالعه است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده همچنین JYNNEOS (به عنوان Imvamune یا Imvanex شناخته می‌شود)، یک واکسن آبله برای موارد شدید mpox در افراد 18 سال و بالاتر را تایید کرده است.

در ارتباط با ایثن بیماری واکسن صرفاً برای گروه‌های مناطق آلوده مورد نیاز است و ساخت واکسن سخت نیست و تنها باید سویه زنده ضعیف شده آبله از سازمان بهداشت جهانی درخواست شود. اگر سویه در دسترس باشد، در موارد اضطراری می‌توان چند ماهه به واکسن رسید.

 افرادی که واکسن آبله تزریق کرده اند، مطمئنا در مقابل نوع شدید بیماری مصون هستند و درصورت موجود بودن سویه واکسیناسیون آبله، اقدامات لازم انجام شود.